De gids voor het lagensysteem
Wanneer je erop uitgaat in de vrije natuur, kan je goed aankleden het verschil maken tussen een onvergetelijk avontuur en een nare herinnering. Of je nu wandelt in de winterkou, de frisse herfstlucht of 's zomers onder de brandende zon, kleding in lagen is jouw sleutel tot comfort en aanpassingsvermogen.
In deze gids onthullen we de kunst van het kleden in lagen en laten we zien hoe je jouw lichaamstemperatuur kunt regelen met meer of minder lagen. Met de juiste aanpak voel je jezelf het hele jaar door comfortabel en klaar voor alle soorten weer.
Waarom krijgen we het koud?
Om te begrijpen wat kleden in lagen is en de voordelen ervan, is het essentieel het proces te begrijpen waarmee je lichaam warmte verliest aan de omgeving.
Straling: je lichaam straalt warmte uit als infraroodstralen. Als de omgeving kouder is dan je huid, verlies je warmte. Gebruik isolatielagen en een warme muts om dat te voorkomen.
Geleiding: warmteverlies door middel van direct contact met koudere voorwerpen of oppervlakken. Draag warme sokken, isolerende lagen en een waterdichte buitenlaag om dat te voorkomen.
Convectie: warmteoverdracht door bewegende lucht of vloeistof. Wind of zweet op je huid veroorzaakt warmteverlies door convectie. Je kunt dit voorkomen met een vochtafvoerende basislaag en winddichte buitenlagen.
Verdamping: warmteverlies door verdamping van vocht, zoals zweet. Tijdens lichamelijke activiteit of warm weer zweet je om af te koelen. Maar in de kou kan overmatig vocht je een koud gevoel geven. Je kunt dat tegengaan met een vochtafvoerende basislaag.
Het lagensysteem
Het lagensysteem is een praktische manier om je te kleden voor buitenactiviteiten, en zorgt voor comfort en bescherming bij wisselende weersituaties. Het houdt in dat meerdere lagen kleding samen je helpen om je lichaamstemperatuur te regelen en vocht onder controle te houden.
Dit systeem is het hele jaar door geschikt, met aanpassing aan verschillende temperaturen en weerscenario's. Bij koud weer kun je meerdere lagen over elkaar dragen om warm te blijven zonder het te warm te krijgen. Als het warm wordt, trek je gewoon een of twee lagen uit om koel en droog te blijven.
Het hoofdprincipe achter het lagensysteem is het creëren van kleine luchtzakken tussen elke laag. Deze luchtzakken werken als isolatie, door warmte vast te houden en je warm te houden. Deze aanpak is efficiënter om warmte vast te houden dan het dragen van een enkele, dikke buitenjas.
De basislaag - Vochtregeling
De basislaag, die het dichtst bij je huid wordt gedragen, speelt een fundamentele rol door zweet efficiënt van je huid af te voeren. Droog zijn is fundamenteel om te voorkomen dat je het koud krijgt en om de kans op schuurplekken te verkleinen.
Er zijn veel verschillende materialen en gewichten om uit te kiezen als het gaat om basislagen. Kies niet voor katoen als basislaag, omdat het vocht vasthoudt. Denk in plaats daarvan aan basislagen van materialen als merinowol en synthetische stoffen voor een betere vochtregeling.
Merinowol
● Lage tot gemiddelde activiteitsniveaus
Merinowol biedt natuurlijke isolatie en uitzonderlijke temperatuurregeling, houdt je warm in de kou en voert vocht efficiënt af als je actief bent of bij hogere temperaturen, en voorkomt zo oververhitting.
Merinovezels hebben van nature ook antimicrobiële eigenschappen, die de groei van geurveroorzakende bacteriën tegengaan. Hierdoor is merino een topkeuze voor langdurig dragen zonder bezorgd te hoeven zijn over onaangename geurtjes.
Maar ook al levert merino uitstekende prestaties, het is vaak minder duurzaam dan synthetische alternatieven en het moet voorzichtiger gewassen en gedroogd worden. Als oplossing geven veel personen de voorkeur aan merino-synthetische mengsels met een betere duurzaamheid.
Synthetische materialen
● Hoge activiteitsniveaus
Synthetische basislagen zijn ontworpen om uit te blinken in veeleisende buitenomstandigheden. Ze zijn experts in vochtafvoer en voeren zweet snel van je huid af om je droog te houden. Hun sneldrogende eigenschappen zorgen ervoor dat je jezelf comfortabel voelt tijdens inspannende activiteiten of onverwachte regenbuien.
De duurzaamheid van synthetische basislagen is uitzonderlijk: ze zijn bestand tegen langdurig gebruik en vele malen wassen zonder afbreuk te doen aan hun prestaties. Toch is het de moeite waard om te weten dat ze geuren kunnen vasthouden na intensieve inspanning en dus vaker gewassen moeten worden om fris te blijven ruiken.
De tussenlaag - Isolatie en warmte
Tussenlagen werken door lucht vast te houden in het materiaal, zodat een isolatielaag ontstaat die helpt om je lichaamswarmte vast te houden. De isolerende eigenschappen van tussenlagen hangen nauw samen met hun vermogen om lucht op te vangen en vast te houden. Hoe meer lucht deze lagen kunnen vasthouden, hoe beter ze isoleren.
Tussenlagen zijn ontworpen om warmte op te vangen zonder vocht vast te houden. Ze bevorderen de doorvoer van vocht naar de buitenlagen, zodat je zelfs tijdens zeer intensieve activiteiten warm blijft. Dit ademende vermogen zorgt voor optimale temperatuurregeling in verschillende buitenomstandigheden.
Fleece
● Wisselende weersituaties
● Hoge activiteitsniveaus
Fleece staat bekend om zijn uitzonderlijke warmte-gewichtsverhouding. Het biedt een goede isolatie om je warm te houden zonder onnodige massa of gewicht toe te voegen, zodat het comfortabel en veelzijdig is voor verschillende buitenactiviteiten.
Bovendien blinkt fleece uit in vochtregeling met zijn uitstekende vochtafvoerende eigenschappen, hoog ademend vermogen en snelle droogtijd. Hierdoor kan vocht ontsnappen, wat fundamenteel is voor de temperatuurregeling tijdens inspanningen.
Maar omdat het niet dicht geweven is, biedt het geen bescherming tegen wind. Daarom is een winddichte buitenkant belangrijk als er wind is.
Lichtgewicht geïsoleerde jassen of vesten
● Koud en droog weer
● Lage tot gemiddelde activiteitsniveaus
Lichtgewicht geïsoleerde jassen of vesten zijn geweldige tussenlaagopties, omdat ze uitzonderlijke warmte bieden zonder je kledingsysteem extra zwaar te maken. Ze zijn ook gemakkelijk op te vouwen en mee te nemen in je rugzak.
Wat isolatie betreft, heb je twee keuzes: dons of synthetisch. Donsisolatie biedt een hogere warmte-gewichtsverhouding, maar verliest zijn isolerende eigenschappen als het nat wordt. Aan de andere kant is synthetische isolatie vaak duurzamer en goedkoper, hoewel het wel zwaarder kan zijn.
De shell-laag - Weersbescherming
De shell-laag, of de buitenste laag, dient als bescherming tegen het weer. De mate van bescherming die je nodig hebt, kan verschillen afhankelijk van de weersomstandigheden. De buitenlaag moet op zijn minst tegen wind bestand zijn en water kunnen afstoten. Een waterdichte buitenkant is echter noodzakelijk bij hevige of aanhoudende regen
Hardshell
● Koud tot nat weer
● Bescherming tegen hevige regen en wind
Hardshells zijn een veelzijdig type bovenkleding voor uitzonderlijke bescherming tegen verschillende weersomstandigheden, het hele jaar door. Ze zijn specifiek ontworpen met een technisch membraan dat ze zowel winddicht als waterdicht maakt, terwijl ze toch ademend blijven. Bovendien zijn ze licht van gewicht en makkelijk op te vouwen, waardoor ze perfect zijn voor in de rugzak in het geval van onverwachte regen.
Softshell
● Fris tot koud weer
● Hoog activiteitsniveau
In tegenstelling tot hardshells hebben veel softshells geen technisch membraan, dus misschien niet hetzelfde niveau van bescherming tegen het weer. Aan de andere kant betekent dit vaak dat ze meer ademend en rekbaar zijn en dus uitstekend geschikt voor intensieve activiteiten. Softshells zijn er in verschillende gewichten en diktes; sommige hebben zelfs een fleecevoering voor extra isolatie. Dit alles maakt softshells tot een veelzijdige keuze voor een buitenlaag in mildere weersomstandigheden
Geïsoleerde kleding
● Koud en droog weer
● Wisselende en lage activiteitsniveaus
Geïsoleerde buitenlagen zijn ideaal voor koud en droog weer, zoals een heldere winterdag met lage temperaturen en geen of lichte neerslag. Ze zijn meer geschikt voor activiteiten met lage intensiteit, aangezien de extra isolatie kan leiden tot oververhitting tijdens intensieve activiteiten. Verder is het belangrijk niet te vergeten dat de meeste geïsoleerde buitenlagen niet waterdicht zijn, dus mogelijk niet voldoende bescherming bieden bij natheid.
Lagen voor verschillende activiteiten en weersomstandigheden
Hoe je effectief lagen draagt, hangt af van het weer, de activiteit en hoe snel je het koud hebt. Hier zijn enkele scenario's om je op weg te helpen!
Beheers de kou tijdens het skiën en snowboarden
Tijdens het skiën of snowboarden op de piste kunnen de intensiteit van de activiteit en het weer sterk variëren. Daarom is het belangrijk jezelf flexibel aan te kleden, zodat je niet bevriest of oververhit raakt.
Basislaag: draag een vochtafvoerende basislaag, bij voorkeur iets dikker als het kouder is. Een mix tussen merino en synthetische materialen is perfect, omdat deze duurzaam en isolerend is, met een uitstekende vochtregeling.
Tussenlaag: fleece is een geweldige tussenlaag voor skiën en snowboarden, omdat het zowel isolerend als vochtafvoerend is en zodoende perfect voor wisselende intensiteitsniveaus. Kies de dikte afhankelijk van hoe koud het is.
Shell-laag: windbescherming is misschien wel belangrijker dan waterbescherming als je de hellingen afdaalt. Daarom is hardshell of geïsoleerde kleding misschien wel de beste oplossing. Ook bieden ventilatieritsen meer flexibiliteit om je lichaamstemperatuur te regelen, wanneer de intensiteit varieert.
Ga je langlaufen? Omdat deze activiteit meestal zeer intensief is, kun je de isolerende tussenlaag vaak overslaan. Richt je in plaats daarvan op je basis- en buitenlagen. Kies voor een synthetische basislaag, omdat deze uitblinkt in vochtregeling. Kies een buitenlaag met een hoog ademend vermogen en windbescherming, om je warm te houden zonder oververhitting.
Ga om met wisselende temperaturen en intensiteit tijdens het wandelen
Wandelen is nog een activiteit met veel afwisseling qua intensiteitsniveaus. De temperaturen en weersituaties kunnen ook enorm verschillen gedurende de dag of vanwege hoogteverschillen of de omgeving.
Basislaag: kies een vochtafvoerende en sneldrogende basislaag. Synthetische basislagen zijn vaak het beste, maar merinowol zou beter kunnen zijn met zijn geurbestendige eigenschappen, als je meerdere dagen gaat wandelen.
Tussenlaag: een isolerende fleece is perfect als tussenlaag om te wandelen. Het is gemakkelijk op te vouwen en weegt niet veel. Je kunt hem ook als buitenlaag gebruiken, als je geen bescherming tegen wind of regen nodig hebt.
Shell-laag: hardshells en softshells zijn geweldige buitenlagen voor wandelen. Softshells zijn ideaal voor meer ademend vermogen, maar hardshells bieden meer bescherming tegen het weer. Als je het beste van twee werelden wilt, waarom neem je dan geen lichtgewicht, opvouwbare hardshell mee die je over je softshell kunt dragen bij hevige regen?
Wind en regen beheersen tijdens zeer intensieve activiteiten zoals hardlopen en wielrennen
Continu zeer intensieve activiteiten zoals trailrunning en wielrennen vereisen een hoog ademend vermogen en uitstekende vochtafvoerende eigenschappen.
Basislaag: draag een vochtafvoerende en sneldrogende basislaag. Synthetische basislagen zijn het beste met hun uitzonderlijke vochtregeling.
Tussenlaag: voor zeer intensieve activiteiten heb je vaak geen tussenlaag nodig, omdat je het warm krijgt en gaat zweten. Maar een dunne fleece kan een goede optie zijn als het vriest.
Shell-laag: kies een ademende, rekbare buitenlaag met windbescherming, tenminste aan de voorkant. Ademend vermogen is de sleutel. Als het ademende vermogen van jouw buitenlaag je transpiratie niet kan bijhouden, raak je doorweekt aan de binnenkant. Bedenk daarom goed hoeveel bescherming je tegen het weer nodig hebt. Een waterafstotend kledingstuk zonder technisch membraan is vaak voldoende en ademt meestal beter dan een waterdicht kledingstuk.